Anesthesie, reanimatie

Epidurale pijnstilling tijdens arbeid en bevalling

Bij epidurale pijnstilling, ook wel peridurale verdoving of ruggenprik genoemd, verdoven we de zenuwen in het bekkengebied om de pijn van de ontsluitingsweeën te bestrijden.

Laatst gewijzigd op

donderdag, 2 december 2021

Contact Epidurale pijnstilling Verloop Artsen

Stel een vraag

056 63 30 30

Heb je een andere vraag?

anesthesie@azgroeninge.be

Telefonische bereikbaarheid

Nu geopend Nu gesloten

Dag	Uren	Opmerkingen
ma	8:00-12:0013:30-18:00
di	8:00-12:0013:30-18:00
wo	8:00-12:0013:30-18:00
do	8:00-12:0013:30-18:00
vr	8:00-12:0013:30-17:00
za	Gesloten
zo	Gesloten

Bekijk alle bezoekuren

Epidurale pijnstilling

Een bevalling is ongetwijfeld een heel blijde gebeurtenis, maar tijdens de uren die eraan voorafgaan, kan je toch flink wat pijn te verwerken krijgen. Er bestaan een heleboel hulpmiddelen zoals relaxatie- en ademhalingsoefeningen die je kunnen helpen om de situatie onder controle te houden. Toch kunnen de weeën zo pijnlijk zijn dat zelfs sterk gemotiveerde vrouwen bijkomende pijnstilling nodig hebben.

De epidurale verdoving is het meest efficiënt als pijnstilling tijdens arbeid en bevalling. Het is een zeer veilige en goede techniek die al vele jaren met succes wordt toegepast.

De epidurale ruimte is een smalle ruimte rondom het ruggenmerg waardoor de zenuwen lopen. Deze ruimte bevindt zich tussen de benige uitsteeksels van de ruggenwervels en het harde vlies dat het ruggenmerg omgeeft. In deze ruimte lopen onder andere de zenuwen die de pijn van de baarmoeder en de bekkenbodem geleiden.

Hierin gaat de anesthesist een dun buisje opschuiven. Via dit buisje wordt vervolgens de pijnmedicatie ingespoten om zo de zenuwen in de epidurale ruimte rechtstreeks te verdoven.

Er komt dus geen verdoving in de bloedbaan terecht en bijgevolg ook niet bij de baby.

Een epidurale verdoving is veilig. Toch doen er enkele verhalen de ronde.

Verlamming of beschadiging ruggenmerg?

Op de plaats waar wordt geprikt, is geen ruggenmerg meer aanwezig. Er passeren nog wel zenuwbundels, maar slechts weinig zodat er relatief veel ruimte is voor de speciale naald. Een verlamming door een ruggenprik is dan ook bijna onmogelijk.

Vaker keizersnede nodig?

Een epidurale verdoving verhoogt het aantal keizersneden niet.

Meer rugpijn?

Veel vrouwen hebben na een bevalling last van rugpijn (ongeveer 40%). Vrouwen die een epidurale verdoving kregen, hebben niet vaker last van rugpijn dan vrouwen die zonder epidurale verdoving zijn bevallen.

Epidurale pijnstilling kan niet bij:

Afwijkingen ter hoogte van de rug (bvb scoliose of discus hernia) kunnen de plaatsing bemoeilijken, maar vormen geen tegenaanwijzing.
Huidinfecties op de prikplaats: het gevaar dat hierdoor een infectie mee naar binnen gebracht wordt, is te groot.
Stoornissen in de bloedstolling (spontaan of door medicatie) zijn een contra-indicatie voor een epidurale omdat er meer kans is op een verlengde bloeding op een plaats waar men ze moeilijk kan controleren. Bij gezonde mensen is er zelden een gestoorde bloedstolling. Bij zwangerschapsvergiftiging of bij bepaalde bloedziekten moet de bloedstolling wel op voorhand gecontroleerd worden.
Een vroegere rugoperatie:
- De anesthesist zal de rug bekijken en afhankelijk van het soort rugoperatie en de plaats en de grootte van het litteken kan er al dan niet een epidurale verdoving geplaatst worden.
- Indien je radiografische opnames van je wervelzuil ter beschikking hebt, is het aangeraden om die mee te brengen of je gynaecoloog op voorhand op de hoogte te brengen.
Extreme zwaarlijvigheid:
- Een epidurale verdoving is meestal wel mogelijk, maar het kan moeilijker zijn voor de anesthesist om de juiste plaats te vinden, omdat de ruggenwervels minder goed te voelen zijn.
Allergie voor één van de gebruikte producten.

Verloop

Dit gebeurt in de arbeidskamer.
Je neemt de juiste houding aan. Volgens de voorkeur van de anesthesist neem je een zittende of liggende houding aan:
- zittend = op de rand van het bed
- liggend = op de zij
Je maakt je rug zo bol mogelijk.
De anesthesist ontsmet je rug en dekt die af met een steriele doek.
Je krijgt een kleine prik met een dunne naald voor de plaatselijke verdoving van de huid.
Daarna zoekt de anesthesist met een speciale naald de epidurale ruimte tussen de ruggenwervels op. Hij/zij schuift een kleine katheter (dun buisje) tussen de wervels, tot in de epidurale ruimte. Dit kan een klein elektrisch schokje veroorzaken in de benen, wat normaal is.
- De epidurale ruimte bevat veel bloedvaten die bij zwangere vrouwen heel prominent aanwezig kunnen zijn. Bij het plaatsen kan de katheter in één van deze bloedvaten terechtkomen. ln dit geval wordt de katheter verwijderd en beginnen we opnieuw met de procedure. Verder heeft dit geen enkel gevolg voor je.
De anesthesist verwijdert de naald en plakt het slangetje stevig vast op je rug.
We koppelen een pompje met medicatie aan het slangetje dat gedurende het verdere verloop een ingestelde hoeveelheid van de medicatie afgeeft. Een andere mogelijkheid is dat je een drukknopje in de hand krijgt om zo zelf extra medicatie toe te dienen. Door de beveiligde instellingen van deze pomp is overdosering uitgesloten.

Na de toediening van de eerste medicatie duurt het een tiental minuten voor de zenuwen in de epidurale ruimte tijdelijk gedeeltelijk of volledig verdoofd zijn. Je ervaart vanaf dan de weeën als als korter en minder pijnlijk. Daarnaast kan de beweeglijkheid en het gevoel in je benen afnemen. Je benen voelen ook warm aan.
Het is ten stelligste af te raden om nog rond te lopen. Meestal bevelen we een zijlig aan. Doordat de verdovende vloeistof de neiging heeft om naar de laagst gelegen zijde van het lichaam te lopen, kan bij langdurige zijlig de bovenliggende zijde weer wat pijnlijk worden. Je kan dit verhelpen door op de andere zijde te liggen.
Wanneer tijdens de arbeid besloten wordt om over te gaan tot een keizersnede, dan kan de reeds aanwezige epidurale katheter dienen om de ingreep pijnloos en bewust mee te maken.

We stoppen de toediening van de medicatie wanneer de bevalling nakend is.
De epidurale katheter wordt kort na de bevalling verwijderd, geleidelijk aan zal de verdoving uitwerken.
Je kan ten vroegste 1 uur na het stopzetten van de epidurale verdoving opstaan. Dat gebeurt steeds onder begeleiding van de vroedvrouw en op voorwaarde dat je benen weer goed beweeglijk zijn.

Mogelijke bijwerkingen van een epidurale verdoving zijn:

Tijdelijke bloeddrukdaling

Door de medicatie kan de bloeddruk dalen. Daarom wordt er voor het prikken van de epidurale altijd eerst een infuus geplaatst om extra vocht te geven en eventueel bloeddrukverhogende medicatie.

Warme en gevoelloze benen

Dit is eigenlijk geen bijwerking, maar een teken dat de verdoving begint te werken: de benen zullen warm en gevoelloos aanvoelen. Dit is een tijdelijk fenomeen en verdwijnt zodra de verdoving is uitgewerkt. Om deze reden wordt wel gevraagd in bed te blijven na de epidurale. Je zal immers minder kracht hebben in de benen, maar toch nog voldoende kracht om mee te persen.

Jeuk

Kan soms een nevenwerking zijn van een van de pijnstillers. Dit is totaal onschadelijk.

Hoofdpijn

Dit gebeurt alleen in heel uitzonderlijke gevallen als de anesthesist per ongeluk te diep prikt voorbij de epidurale ruimte en zo een gaatje maakt in het harde vlies rond het ruggenmerg. Door dit gaatje gaat er ruggenmergvocht lekken in de epidurale ruimte, wat een heel typische hoofdpijn geeft. Het is een hoofdpijn die opkomt bij het rechtop zitten en verdwijnt bij het liggen. Indien de anesthesist ongewild te diep heeft geprikt, zal hij dit melden en zo nodig behandelen indien de klachten ernstig zijn en niet spontaan verdwijnen door bedrust en veel drinken.

Rugpijn

Een drukpijn kan optreden ter hoogte van de prikplaats, ten gevolge van een lichte kneuzing van de weefsels. Dit is zeer onschuldig en gaat vanzelf over.

Urineren

Spontaan urineren kan moeilijk worden. Een kwartier na het plaatsen van de epidurale (wanneer de verdoving goed werkt) wordt daarom een blaassonde geplaatst.