Centrum voor transgenderzorg

De intake gebeurt via de coördinerend arts van het centrum endocrinologie, ook indien je geen hormonale behandeling wenst. Je wordt na de intake doorverwezen naar onze psycholoog-seksuoloog. Je hebt minstens 1 gesprek met een psycholoog. 
Na het gesprek met de psycholoog bespreken we elke patiënt. In het multidisciplinair overleg bespreken we je vervolgtraject en verwijzen we je eventueel door naar onze chirurgische diensten. In dit overleg bespreken we ook telkens of je klaar bent om een volgende stap in je transitie te zetten.

Elke patiënt gaat minstens 1 keer op gesprek bij de psycholoog. We starten met een kennismakingsfase. In deze eerste verkennende fase van begeleiding brengen we jouw hulpvraag in kaart. Als blijkt dat er sprake is van een of meerdere psychiatrische of andere kwetsbaarheden, verwijzen we door naar de psychiater van ons team. Ook het onderwerp kinderwens diepen we uit aangezien bepaalde behandelingen onomkeerbare onvruchtbaarheid met zich kunnen meebrengen. We bieden ook een familie- en/of gezinsconsultatie aan, omdat het belangrijk is om je naasten te betrekken in je traject. 

De meeste personen die zich bij ons aanmelden hebben reeds een externe psychische hulpverlener, die al dan niet reeds een verwijsbrief heeft geschreven. Onze psycholoog dient niet als een vervanger voor deze hulpverlener maar eerder als een aanvulling. Onze psycholoog-seksuoloog biedt begeleiding zowel vóór als ná de hormonale behandeling, alsook vóór en ná chirurgische ingrepen. Onze psycholoog kan bij je op de kamer langskomen indien je bent opgenomen voor een ingreep.  

Voor psychologische hulp op langere termijn raden we aan je externe psychische hulpverlener te behouden. Heb je nog geen externe psychische hulpverlener? Dan kan je worden opgevolgd door de psycholoog van ons team of kan je een zorgverlener vinden via de zorgkaart van Transgender Infopunt (www.transgenderinfo.be).  

Onze sociaal werker kan je helpen om je voornaam en geslachtsregistratie aan te passen bij de burgerlijke stand.  

Er zijn hiervoor geen medische aanpassingen vereist. Een verklaring op eer volstaat. Een modelformulier van deze verklaring vind je op de website van het FOD Justitie (www.justitie.belgium.be/transgenders).

Heb je een kinderwens? Dan is het belangrijk om voor de start van medische stappen contact op te nemen met een dienst reproductieve geneeskunde. Lichaamseigen gameten (eicellen of zaadcellen) kunnen ingevroren worden om eventueel later te gebruiken tijdens een fertiliteitsbehandeling.  

Je kunt hiervoor terecht bij onze fertiliteitskliniek.

Hormonale behandeling wordt na multidisciplinair overleg opgestart.

• Wens je te vervrouwelijken? Dan schrijven we anti-androgenen en -oestrogenen voor.
• Wens je te vermannelijken? Dan schrijven we een testosteron-preparaat voor.

Wanneer je vermannelijkt, resulteert de hormoonbehandeling doorgaans in een lagere stem. Uitzonderlijk kan logopedie echter helpen de stem verder te verdiepen. 

Bij vervrouwelijking leidt de hormoonbehandeling niet automatisch tot een hogere stem. Logopedie kan hierbij ondersteuning bieden. Leveren zowel hormonale behandeling als logopedie niet het gewenste resultaat op? Dan kan je een chirurgische ingreep overwegen.

Na multidisciplinair overleg verwijzen we door naar de plastisch chirurg, gynaecoloog, uroloog of neus-keel-oor arts voor chirurgische behandelingen.  

Opties tot lichaamschirurgie in ons centrum zijn:  

• Borstverwijdering

  • Afhankelijk van het borstvolume, teveel aan huid en elasticiteit passen we diverse technieken toe bij deze operatie. Deze variëren van een minimaal litteken nabij de onderrand van de areola (Webster-techniek) tot een uitgebreid horizontaal litteken met tepeltransplantatie. We streven ernaar de littekens strategisch te plaatsen, zoals bijvoorbeeld in de plooi van de borstspier, om ze zo min mogelijk op te laten vallen. Bij tepeltransplantatie verkleinen we de tepels en plaatsen die in een meer mannelijke positie. 

  • Voor borstverwijdering is het niet noodzakelijk gedurende een jaar hormonale behandeling te ondergaan. Hormonale behandeling heeft weinig effect op een groot borstvolume. Bij een klein borstvolume kan hormonale behandeling echter wel de borstklier zodanig verkleinen dat een chirurgische techniek met een kleiner litteken mogelijk is. 

• Borstvergroting
  • We adviseren om een borstvergroting pas te overwegen na minimaal één jaar hormonale behandeling. Zo krijgt de eigen borstontwikkeling een kans. Omdat dit echter vaak voldoende is, wordt in de meeste gevallen toch een borstaugmentatie aanbevolen. Is er onvoldoende borstontwikkeling? Dan plaatsen we de prothesen meestal achter de borstspier. Een nadeel hiervan is dat het decolleté relatief breed kan ogen (de breedte van het borstbeen). Dit kunnen we corrigeren door lipofilling uit te voeren. Hierbij wordt vet verkregen via liposuctie, bewerkt en vervolgens geïnjecteerd ter hoogte van het decolleté.
• Stemchirurgie of fonochirurgie

  • Om de stem te verhogen, zijn er twee opties: logopedische therapie of fonochirurgie. Logopedie is meestal de eerste keuze, maar kunnen we aanvullen met fonochirurgie indien de resultaten niet tevreden stellen. Stemchirurgie heeft als doel de stem te verbeteren.

  • Om de stem te verlagen, volstaat meestal de hormonale therapie. Geeft deze niet voldoende resultaat qua stemdaling? Dan heb je mogelijk baat bij logopedische therapie of fonochirurgie (thyroplastie type III).

• Gelaatchirurgie
  • Faciale feminiserende chirurgie richt zich zowel op de weke delen (bijvoorbeeld: liplift, lipaugmentatie, ooglidcorrectie) als op het aangezichtsskelet (bijvoorbeeld: versmallen van de kin). Onze plastisch chirurg werkt hiervoor met de mond- kaak- en aangezichtchirurg. Voor sommige procedures verwijzen we echter door naar een gespecialiseerd centrum.
• Baarmoeder- en eierstokverwijdering
  Voor baarmoeder- en eierstokverwijdering dien je minstens één jaar genderaffirmerende hormonen te nemen.
• Teelbalverwijdering
  Voor teelbalverwijdering dien je minstens één jaar genderaffirmerende hormonen te nemen. Het scrotum blijft behouden, zodat we dit later kunnen gebruiken tijdens de vaginoplastiek procedure. 
• Voor genitale chirurgie (vaginoplastie, metadoioplastie en falloplastie) verwijzen we door naar een gespecialiseerd centrum.