Vragen en richtlijnen over een onderzoek met röntgenstralen

Bij een röntgenonderzoek brengen we via röntgenstralen (ook X-stralen genoemd) de inwendige structuur van bepaalde lichaamsdelen in beeld. Verschillende disciplines passen dit toe, zowel voor diagnoses als therapie. 

In een röntgenbuis produceren we röntgenstralen die we door het lichaam sturen. Daarna gebeurt een interactie van de stralen met de weefsels in het lichaam. Met een digitale beelddetector vangen we de stralen op. Hiermee maken we een beeld van het onderzochte lichaamsdeel. Alleen bij hoge hoeveelheden en veel herhaling kunnen röntgenstralen ongewenste lichamelijke schade veroorzaken door hun interactie met de weefsels in het lichaam. 

Hoe worden de risico’s van röntgenstralen beperkt?

• De behandelende arts en de radioloog nemen een weloverwogen beslissing. Ze bepalen het juiste onderzoek volgens de meest recente richtlijnen. Wegen de voordelen van het onderzoek voldoende op tegen de eventuele risico’s?  Dit is rechtvaardiging of verantwoorde medische beeldvorming.
• Het medisch team houdt de stralingsdosis tijdens het onderzoek zo laag mogelijk dankzij de meest recente apparatuur. Dit gebeurt volgens het ALARA-principe (As Low As Reasonably Achievable) = een goede diagnose stellen met een zo laag mogelijke dosis. 
• De radioloog overweegt of een alternatieve beeldvormingstechniek mogelijk is: 
  o    MRI: maakt gebruik van magnetische velden of 
  o    Echografie: maakt gebruik van geluidsgolven

Een ongeboren kind is gevoeliger aan röntgenstraling. De rechtvaardiging van het onderzoek met röntgenstralen is hier nog belangrijker. Röntgenstralen bij zwangere patiënten zijn mogelijk zolang het medisch voordeel meer opweegt dan het kleine risico door straling.

Wat zijn de extra maatregelen voor zwangere vrouwen?

• Ben je (mogelijk) zwanger? Meld dit aan het secretariaat, de verpleegkundigen of de arts voor het uitvoeren van het onderzoek.

• De behandelende arts en de radioloog overleggen samen of de voordelen van het onderzoek voldoende opwegen tegen de eventuele risico’s van het onderzoek voor het ongeboren kind. 
• Het te onderzoeken lichaamsdeel speelt een belangrijke rol. Onderzoeken die zich niet in de buurt van buik of bekken situeren, voeren we toch nog veilig uit dankzij de huidige moderne apparatuur en de recentste technieken. Voor buik of bekken opteren we voor het gebruik van een andere beeldvormingstechniek zonder röntgenstralen. 
• Niet-dringende onderzoeken stellen we eventueel uit tot na de zwangerschap. 
• Röntgenstralen hebben geen negatieve invloed op de borstvoeding.

Kinderen zijn gevoeliger voor röntgenstralen dan volwassenen. De rechtvaardiging van het onderzoek bij kinderen nemen we extra in acht zodat de voordelen van het onderzoek voldoende opwegen tegen de eventuele risico’s. De artsen nemen ook andere beeldvormingstechnieken in overweging.