Topdokters in robotchirurgie zakken af naar Kortrijk

Chirurgen van over de hele wereld komen in kader van congres over minimaal invasieve leverchirurgie bijeen in Barco

Op vrijdag 22 april komt de fine fleur van de robotchirurgie naar Kortrijk. Tijdens het “International Congres on Minimally Invasive Liver Surgery” delen ze kennis en ervaring op vlak van robotchirurgie. Het deelnemersveld is indrukwekkend. Artsen uit o.a. India, Hongkong, Mexico en Saudi-Arabië volgen het symposium.

Dr. Mathieu D’Hondt - lever- en pancreaschirurg in az groeninge - promoveert die avond met zijn doctoraatsthesis over minimaal invasieve leverchirurgie. 

The future is (k)now(ing)

Robots zijn vandaag de dag niet meer weg te denken uit het operatiekwartier. Meer en meer ingrepen gebeuren met behulp van een robot. Daardoor worden moeilijk bereikbare plaatsen in het lichaam toegankelijker voor kijkoperatie. De chirurg maakt één of meerdere insneden van enkele millimeters waardoorheen een 3D-camera en endoscopische instrumenten worden ingebracht.

Bij robotchirurgie gaat de chirurg vanuit een console deze (endoscopische) instrumenten vanop afstand bedienen. De chirurg zit aan een console en instrueert met joysticks robotarmen die in het lichaam van de patiënt de operatie uitvoeren. Alles wordt tot tien keer en meer uitvergroot waarbij de chirurg het beeld in 3D ziet. Daarenboven filtert de robot eventueel kleine bevingen weg.

Abdominaal chirurg dokter Mathieu D’Hondt is verbonden aan Kortrijkse ziekenhuis az groeninge. Hij is gespecialiseerd in complexe lever- en pancreasoperaties. De robot is daarbij een essentieel werkinstrument geworden.

“Een van de grootste voordelen van robotchirurgie is dat de instrumenten over fijne ‘polsgewrichtjes’ beschikken waardoor moeilijke bewegingen veel makkelijker kunnen worden uitgevoerd. Organen kunnen worden hersteld met hechtingen die fijner zijn dan een haar", zegt Dokter Mathieu D’Hondt. 

Robotchirurgie is niet nieuw en werd al eerder gebruikt bij urologische en gynaecologische ingrepen. Nieuw is dat de robot nu ook voor zeer complexe en delicate ingrepen wordt ingezet. Lever- en pancreaschirurgie is één van de meest veeleisende ingrepen. Op vandaag gebeurt robotchirurgie in deze niche slechts in enkele grote centra wereldwijd waaronder dat van az groeninge in Kortrijk.

Robot en chirurg worden één

Voor alle duidelijkheid, een robot gaat niet autonoom operaties uitvoeren. Het is de chirurg die het toestel bedient en de bewegingen van de robotarmen aanstuurt. De robot laat toe om de bewegingen nog preciezer uit te voeren in vergelijking met een klassieke kijkoperatie.

Dr. D’Hondt citeert F1-piloot Michael Schumacher: 

“Er zijn momenten waar mens en machine één worden en het is door de harmonie tussen beiden dat extreme prestaties kunnen worden geleverd. Als robotchirurg voel ik mij tijdens een operatie ook één met het robotsysteem en is er die harmonie zoals bij een F1-piloot.”

"Om een goede robotchirurg te zijn is het belangrijk om nederig te blijven. Een goede chirurg moet durven stappen terug te zetten om in het begin van het leerproces eenvoudige procedures met de robot te verrichten. Enkel op die manier kan men veilig overgaan naar de meest verregaande en complexe ingrepen. En daar zit vaak de grootste valkuil. Veel chirurgen voelen zich te goed om te investeren in een degelijke robotopleiding terwijl die wel noodzakelijk is.”

Internationaal symposium brengt wereldspelers bijeen

Dr. Mathieu D’Hondt nam het initiatief om dit wereldcongres te organiseren. Op het vlak van robotchirurgie brengt hij het neusje van de zalm naar Kortrijk. Niet minder dan 14 experts delen hun kennis en ervaring met de 250 artsen die deelnemen aan het symposium. Deelnemers komen uit alle continenten. Landen zoals Saudi-Arabië, Mexico, India en de VS zijn er vertegenwoordigd. Dit bewijst nogmaals de grote interesse in robotchirurgie.

De eerste sessie van het congres is volledig gewijd aan veilige implementatie van robotchirurgie in ziekenhuizen en de vereiste training voor de chirurgen.

De tweede sessie gaat over de technische aspecten van robotoperaties. 
Prof. Iswanto Sucandy - de absolute autoriteit in robotchirurgie in de VS - stelt zijn reeks van 300 robotische leveroperties voor. 

De laatste sessie van het symposium handelt over de rol van robotchirurgie en kijkoperatie bij uitzaaiingen van darmkanker. In het Westen worden immers de meeste patiënten geopereerd aan de lever voor leveruitzaainingen van darmkanker. 

Wetenschappelijk onderzoek met data van eigen patiënten

Dr. D’Hondt heeft zich de laatste 10 jaar verdiept in de minimaal invasieve lever- en pancreaschirurgie. Sinds oktober 2011 voerde hij een 900 tal leveroperaties uit. 
Slechts 27% daarvan werd nog via traditionele chirurgie uitgevoerd, 73% gebeurde via minimaal invasieve operatie (robot- of kijkoperatie).

Dr. D’Hondt verrichtte heel wat wetenschappelijk onderzoek waar data van hoofdzakelijk eigen patiënten werden gebruikt. Dit zowel op korte als lange termijn.

“Het bijzondere aan mijn doctoraatsthesis is dat het voornamelijk resultaten bevat van mijn eigen patiënten die ik voor kwaadaardige levertumoren de voorbije 10 jaar opereerde. We konden aantonen dat we bij minimaal invasieve leveroperaties niet alleen de kans op complicaties en hoeveelheid bloedverlies significant konden reduceren, maar ook de hospitalisatieduur sterk konden verkorten. Verder publiceerden we de voorbije jaren ook de overlevingscijfers van patiënten geopereerd via kijkoperatie voor levertumoren tegenaan de grote bloedvaten en voor patiënten met uitgebreide leveruitzaaiingen van darmkanker.”

De 5-jaars overlevingskans bij patiënten geopereerd voor uitgebreide leveruitzaaiingen van darmkanker die zich in de beide leverlobben bevinden, is 76%. Met chemotherapie alleen ligt die 5-jaarsoverleving tussen de 0 en 8%. De combinatie van chemotherapie en chirurgie biedt dus een duidelijke kans op genezing bij bepaalde patiënten.

Mede dankzij de inzet van Dr. D’Hondt is az groeninge uitgegroeid tot een referentiecentrum voor lever- en pancreaschirurgie en laten patiënten van ver buiten de grenzen van het eigen E17-ziekenhuisnetwerk zich hier behandelen.

Barco innoveert met NexxisLive 

Barco is een van onze buren op Hoog Kortrijk en is gastheer van dit congres. Ook zij zetten hard in op innovatie in de gezondheidszorg.

Op 22 april demonstreert Barco NexxisLive, een digitaal platform voor virtuele communicatie speciaal ontworpen voor gebruik in chirurgie. NexxisLive maakt het chirurgen mogelijk om videostreams live vanuit het operatiekwartier naar remote deelnemers te sturen, via een sterk beveiligde verbinding. Het systeem is helemaal aangepast aan de chirurgische omgeving: je kan de beelden van de endoscoop of robot streamen, maar ook bijvoorbeeld de vital signs van de patiënt en andere informatie, zodat mensen op afstand alle nodige informatie krijgen over wat er gebeurt.

Johan Fornier, Vice President van de afdeling Surgical Imaging & Modality bij Barco, legt uit: “NexxisLive is een ideaal medium om in interactie te treden met collega’s of om aan artsen-in-opleiding te doceren. Veel chirurgen reizen vaak om specifieke types operaties te zien, wat tijd, energie en geld kost. Met NexxisLive kan dat voor een groot deel vermeden worden. Je kijkt als het ware mee door de ogen van de chirurg, waar in de wereld je ook bent.”

Uniek: drie verschillende robotten op één plek aan het werk

Om alles concreet te maken, worden de drie grote robots naast elkaar getoond.
Daarbij een primeur voor België: de Hugo RAS van Medtronic wordt voor het eerst op een congres voorgesteld. Daarnaast kan je ook de Da Vinci van Intuitive en de Versius van CMR Surgical aan het werk zien. “Omdat een beeld meer zegt dan duizend woorden”, besluit dokter D’Hondt.