Behandeling van ramus communicans

• Meld je op het afgesproken tijdstip aan bij het onthaal aan de hoofdingang. Schrijf je in aan de inschrijvingszuil en ga naar de wachtruimte inschrijvingen. Een onthaalmedewerker leest jouw identiteitskaart in en controleert de gegevens van jouw inschrijving. Je krijgt een identificatiebandje rond de pols.
• Ga daarna naar het pijncentrum.
• De verpleegkundige van het pijncentrum wijst je een kamer (éénpersoonskamer) of zetelbed (meerpersoonskamer) toe. Hier trek je het operatiehemd aan.
• De verpleegkundige plaatst je infuus.
• De verpleegkundige begeleidt je naar de behandelingszaal.

De ramus communicans is een zenuwtak die een verbinding vormt tussen de zenuwwortel en het sympathische zenuwstelsel. Het loopt aan de zijkant van het wervellichaam en zorgt deels voor de bezenuwing van de tussenwervelschijf. Behandeling van de ramus communicans beïnvloet de pijngeleiding vanuit de tussenwervelschijf waardoor pijnvermindering optreedt. Vaak is het nodig om deze zenuwtak aan beide kanten van de wervel en op verschillende niveaus te behandelen.

Diagnostische en therapeutische infiltratie

• De procedure vindt plaats in een speciaal uitgeruste behandelingszaal in liggende positie.
• De pijnarts bepaalt eerst de juiste plaats van de te behandelen zenuw door gebruik te maken van RX-stralen.
• Daarna ontsmetten we de huid met een koud ontsmettingsproduct en dekken we de prikplaats af met steriele doeken.
• Dan wordt de huid verdoofd. Dit kan een brandend, spannend gevoel geven.
• Voor de behandeling dienen we een kleine hoeveelheid medicatie toe via het infuus waardoor je je gemakkelijker kunt ontspannen. Het is mogelijk dat je hierdoor even slaapt.
• Nadien plaatst de pijnarts onder begeleiding van RX-stralen een naald tot aan de zijkant van het wervellichaam. De positie wordt nogmaals gecontroleerd door het inspuiten van een contraststof. Zit de naald op de correcte plaats? Dan spuit de arts de medicatie in rond de zenuw aan de zijkant van het wervellichaam. Die medicatie is een mengsel van een lokaal verdovingsmiddel en corticosteroïd. 
• Het lokale verdovingsmiddel blokkeert enkele uren de geleiding van de pijnprikkels uit deze zenuw. Daarnaast vermindert het corticosteroïd de ontsteking/irritatie van de zenuw, waardoor de pijnklachten op langere termijn verminderen. Bij gunstig maar kortdurend effect, is het aan te raden de ramus communicans verder te behandelen met radiofrequente (RF) warmte om een meer langdurig effect te bekomen.

Behandeling met radiofrequente (RF) warmte

• De procedure vindt plaats in een speciaal uitgeruste behandelingszaal in liggende positie.
• De pijnarts bepaalt eerst de juiste plaats van de te behandelen zenuw door gebruik te maken van RX-stralen.
• Daarna ontsmetten we de huid ontsmet met een koud ontsmettingsproduct en dekken we de prikplaats af met steriele doeken.
• Voor de behandeling dienen we een kleine hoeveelheid medicatie toe via het infuus waardoor je je gemakkelijker kunt ontspannen. Het is mogelijk dat je hierdoor even slaapt.
• De pijnarts plaatst onder begeleiding van RX-stralen een naald tot aan de zijkant van het wervellichaam. Zit de naald goed volgens de beeldvorming? Dan wordt de positie bevestigd door middel van enkele stroomtestjes. Tijdens deze testen kan je een lokale druk, tinteling, kriebeling of kloppend gevoel ervaren. Hierbij vraagt de arts tijdens de procedure of je dit voelt en is jouw medewerking heel belangrijk.
• Zit de naald op de correcte plaats? Dan wordt ze verdoofd met een lokaal verdovingsproduct. Dit kan opnieuw kortdurend een pijnlijk, drukkend gevoel geven. Hierna starten we de denervatie en warmen we de naald anderhalve minuut op tot 80°C.

Ondanks de beste zorgen van het medisch en verpleegkundig personeel zijn er steeds risico’s verbonden aan de behandeling. We zijn wettelijk verplicht je hierover in te lichten.

Frequente bijwerkingen:

• Warmtegevoel en/of krachtsverlies in het been. Dit is niet verontrustend, maar wordt veroorzaakt door de lokale verdovingsmiddelen. Dit kan twee tot acht uur aanhouden. Is het lokale verdovingsmiddel uitgewerkt? Dan kan er tijdelijk een toename zijn van de pijnklachten (nabehandelingspijn). Dit kan enkele dagen aanhouden maar verdwijnt vrijwel altijd. Je kan een pijnstiller nemen om de pijn te bestrijden.
• Appelflauwte: het kan dat je je onwel voelt tijdens de behandeling (zweten, flauwvallen, wegdraaien…). Meld dit onmiddellijk aan de behandelende pijnarts. Via het infuus dienen we medicatie toe om dit snel onder controle te krijgen.
• Tijdelijke ontregeling van de bloedsuikerspiegel en/of bloeddruk door toediening corticosteroïd.
• De toediening van corticosteroïden kan ook leiden tot versnelde botontkalking, tijdelijke slapeloosheid, tijdelijke roodheid in het aangezicht, tijdelijke onderdrukking van de bijnierwerking en het tijdelijk onderdrukken van de lichaamseigen weerstand (immuniteit).
• Lokale bloeding/blauwe plek/hematoom op de plaats van de behandeling.
• Postpunctiehoofdpijn: dit zijn klachten van bandvormige hoofdpijn die optreden bij rechtop staan en rondlopen, maar duidelijk verbeteren bij neerliggen. Deze klachten kunnen optreden als tijdens de procedure een gaatje ontstaat in de ruggenmergvliezen als deze accidenteel worden aangeprikt. Hierdoor kan ruggenmergvocht lekken in de epidurale ruimte. De hoofdpijnklachten kunnen gepaard gaan met duizeligheid. De behandeling bestaat uit platte bedrust, het innemen van voldoende pijnstillers en veel drinken (liefst cafeïnehoudende dranken zoals cola of koffie).
  Volstaat dit niet? Dan kunnen we een epidurale bloedpatch uitvoeren. Hierbij nemen we steriel bloed bij je af en dienen we die via een nieuwe epidurale punctie toe in de epidurale ruimte. Het bloed stolt hier en sluit het gaatje af waardoor er geen ruggenmergvocht meer lekt. Soms is een tweede bloedpatch noodzakelijk.

Bijwerkingen die zeer zelden voorkomen:

• Aanhoudende hik
• Klaplong: accidenteel kan de arts het longvlies aanprikken tijdens de behandeling. Merk je ademhalingsproblemen op in de uren na de behandeling? Ga dan onmiddellijk naar de dienst spoedgevallen voor het uitvoeren van een RX-opname van de longen.
• Infectie: lokale infectie op de plaats van de behandeling. Hiervoor kan een kuur met antibiotica of zelfs het heelkundig verwijderen van de infectie noodzakelijk zijn.
• Infectie: meningitis, hersenvliesontsteking. Symptomen van meningitis treden meestal snel (binnen de 24 uur) na de behandeling op. Voel je je ziek, heb je koorts en ervaar je een stijfheidsgevoel in de nek? Dan moet je je dringend tot jouw huisarts wenden of je aanmelden via de dienst spoedgevallen. Een behandeling met toediening van antibiotica via een infuus is noodzakelijk.
• Allergische reactie: verloopt meestal mild, maar kan in ernstige gevallen (anafylactische shock) leiden tot opname op de dienst intensieve zorg of zelfs een fatale uitkomst hebben. Meld je allergieën steeds vooraf aan verpleegkundigen en arts.
• Epidurale bloeding: dit is een bloeding in de epidurale ruimte door het accidenteel aanprikken van een epiduraal bloedvat. Hierdoor ontstaat een hevige bandvormige pijn ter hoogte van de plaats van de behandeling. Er treden geleidelijk krachtsverlies of verlammingsverschijnselen op doordat de bloeding drukt op de zenuwen. Een dringende opname en chirurgisch ingrijpen (decompressie) is noodzakelijk om blijvende zenuwschade met eventueel krachtsverlies en verlamming te vermijden.
• Zenuwschade, ruggenmergschade, hersenschade: dit kan aanleiding geven tot tijdelijke of blijvende gevoelsstoornissen, toename van de pijnklachten, krachtsvermindering, verlamming, incontinentie, epilepsie, blindheid of coma.
• Totale anesthesie: komt het lokale verdovingsmiddel accidenteel in het hersenvocht terecht? Dan kan dit zenuwen en hersenen tijdelijk volledig verdoven, met optreden van bewustzijnsverlies, ademhalingsproblematiek, hartritmestoornissen en bloeddrukval. Een tijdelijke opname op intensieve zorg om deze levensnoodzakelijke functies te ondersteunen, is hiervoor noodzakelijk.

Bijwerkingen die extreem zelden voorkomen:

• In héél uitzonderlijke gevallen kunnen ernstige complicaties een fatale afloop hebben.