Diepe hersenstimulatie bij essentiële tremor

1. Screeningsopname

Om te weten te komen of je in aanmerking komt voor DBS en aan alle wettelijke voorwaarden voldoet, plannen we een opname van twee dagen in het ziekenhuis.

• Er wordt een video van jou gemaakt om de ernst van het beven te documenteren.
• De neuropsycholoog voert een geheugen- en psychologische screening uit.
• De radioloog voert een MRI van de hersenen uit die later gebruikt wordt voor een correcte plaatsbepaling van de elektroden en om te zien of er geen anatomische afwijkingen zijn.
• De kinesitherapeut en logopedist beoordelen op hun beurt de mobiliteit en de spraak.
• Mogelijke andere preoperatieve onderzoeken zijn: RX van de thorax, nazicht door een cardioloog en bloedafname.

2. Multidisciplinair overleg

Wanneer je de nodige onderzoeken hebt ondergaan, beoordeelt het multidisciplinair team aan de hand van de bekomen resultaten of een DBS-ingreep al dan niet is aangewezen. Dit team bestaat uit een neuroloog, neurochirurg, neuropsycholoog en gespecialiseerd verpleegkundige. Pas indien je dossier gunstig wordt beoordeeld, kan een ingreep worden ingepland. Er is dan ook voldaan aan alle terugbetalingsvoorwaarden.

• We observeren je minstens één nacht op de verpleegeenheid (semi-) intensieve zorg van het ziekenhuis waarna je nog enkele dagen in observatie blijft op een gewone afdeling.
• De eerste dagen na de ingreep kan je reeds een effect op je symptomen ervaren, nog voor de eigenlijke stimulatie wordt opgestart. Dit noemen we het “laesie-effect”. Dit effect verdwijnt na een periode van enkele dagen tot weken. De stimulatie zelf starten we op als dit effect grotendeels verdwenen is en na een grondige controle van mogelijke instellingen.
• Enkele weken na de operatie mag je opnieuw met de auto rijden in samenspraak met de neurochirurg. Indien er eerder een negatief advies werd gegeven dan blijven deze regels gelden.

Omwille van het vaak voorkomende laesie-effect en voor een optimale beoordeling van de mogelijke stimulatie-instellingen wordt pas een drietal weken na implantatie gestart met de stimulatie. Het is normaal dat het laesie-effect na enkele weken opnieuw verdwijnt. 

Voor de eerste instelling van de stimulatieparameters word je een tweetal dagen opgenomen of word je regelmatig op de raadpleging gezien.

De verdere opvolging gebeurt via het centrum neurologie. De DBS-programmatie kan aangepast worden op meerdere vlakken:

• Er kunnen verschillende stimulatiecontacten of combinaties worden geprobeerd.
• De intensiteit van de elektrische stimulatie wordt geleidelijk aan opgedreven.
• Ook andere instellingen van de elektrische stimulatie zoals de frequentie of pulsbreedte kunnen worden aangepast.

Het kan 3 tot 6 maanden duren vooraleer een optimale instelling wordt bereikt, al dan niet met een gedeeltelijke afbouw van andere medicatie tegen het beven. Je komt in deze periode regelmatig op controle om aanpassingen uit te voeren. Nadien kan de opvolging grotendeels opnieuw bij je eigen neuroloog verdergezet worden.

Aan elke ingreep zijn risico’s verbonden. Mogelijke complicaties kunnen zijn: 

• een hersenbloeding (ca. 2%) 
• een infectie van stimulator of elektroden (ca. 2%) 

De uitgebreide preoperatieve screening en voorbereiding beperken echter de risico’s op complicaties. 

Na opstart van stimulatie kunnen andere voorbijgaande symptomen ontstaan: 

• tintelingen 
• verkramping
• evenwichts- en spraakproblemen

Het is belangrijk deze te melden aan de neuroloog. De stimulatie-instellingen kunnen aangepast worden zodat deze symptomen terug verdwijnen.

DBS kan essentiële tremor niet genezen. Het kan wel het beven in die mate verbeteren dat essentiële handelingen zoals eten, drinken, aankleden enz. terug vlotter en zelfstandig kunnen gebeuren. Daardoor stijgt de levenskwaliteit aanzienlijk. 

Op korte termijn kan het beven in de ledematen met 60 tot 85% verbeteren. Dit effect kan na enige tijd licht afnemen, maar blijft aanwezig. Wanneer de stimulatie wordt gestopt, keert het beven terug. 

In principe wordt diepe hersenstimulatie in beide hersenhelften toegepast, maar soms wordt er gekozen om de elektroden slechts in één hersenhelft in te brengen waardoor effect bekomen wordt in één zijde van het lichaam. Hierdoor verkleint evenwel de kans op complicaties of bijwerkingen.