Elektroconvulsietherapie

Wat is Elektroconvulsietherapie?

ECT is een hersenstimulatiemethode waarbij we een zorgvuldig afgemeten elektrische prikkel toedienen. Je bent tijdens de behandeling volledig verdoofd. ECT is een veilige behandeling.

Met de elektrische prikkel lokken we een epileptische aanval in de hersenen uit. De elektrische stroom beïnvloedt verschillende neurotransmitters in de hersenen. Dit zijn stoffen die zorgen voor het doorgeven van prikkels van de ene zenuwcel naar de andere. De verschillende ECT-sessies herstellen het evenwicht van deze stoffen in de verschillende hersendelen, waardoor de overdracht van prikkels rechtgezet kan worden.

Er werd ook aangetoond dat er tijdens een ECT-behandeling grote hoeveelheden hormonen in de hersenen worden uitgescheiden en nieuwe hersencellen worden aangemaakt.

Bij wie passen we ECT toe?

ECT kan toegepast worden wanneer je lijdt aan ernstige depressie, manisch-depressieve stoornissen (bipolaire stoornis), psychotische depressie, katatonie en psychose. Er is geen leeftijdsgrens.

Als een ECT-behandeling aangewezen is, zal je arts je hierover informeren. Je arts of je externe zorgverlener plant de afspraak in. Dit kan via het online aanvraagformulier voor zorgverleners.

Voor de start van een ECT-behandeling, hebben we je toestemming nodig. De beslissing om te starten, ligt volledig bij jou. Je kan je op elk moment bedenken. Indien je zelf geen geïnformeerde toestemming kan geven, vragen we dit aan de vertegenwoordiger/het familielid.

We vragen opnieuw voor je toestemming als de behandeling langer dan 6 maanden duurt.

Hoeveel ECT-sessies zijn er nodig?

Een ECT-behandeling bestaat uit meerdere sessies. Het aantal is afhankelijk van patiënt tot patiënt. Je krijgt twee tot drie sessies per week.

Het is normaal dat het een aantal sessies duurt voor je verbetering ervaart. Het kan zijn dat je omgeving eerder het effect opmerkt dan jijzelf.

Om herval te voorkomen, is een nabehandeling nodig. Je arts bepaalt samen met jou welke nabehandeling de beste is. Dit kan door medicatie-inname en/of onderhouds-ECT. De frequentie hiervan is verschillend. Dit kan wekelijks zijn en na enige tijd om de paar weken. Zo kan je je bekomen stabiliteit op lange termijn behouden.

Wat moet je doen vóór een ECT-behandeling?

Je krijgt een patiëntenboekje dat je moet invullen en meebrengen op de dag van je eerste ECT-sessie.

De vooronderzoeken

Er zijn een aantal onderzoeken nodig voor we kunnen starten met de ECT-behandeling:

Lichamelijk onderzoek door je huisarts of via de specialist inwendige heelkunde.
Bloedonderzoek via je huisarts of psychiater.
Elektrocardiogram (onderzoek van het hart) via je huisarts of psychiater.
Nazicht van je gebit via de tandarts of stomatoloog van het ziekenhuis indien je opgenomen werd.
Nazicht medicatieschema en aanpassingen waar nodig.

Indien je sessies langer dan 6 maanden duren, moet je bepaalde vooronderzoeken herhalen.

Hoe verloopt een ECT-sessie?

Algemene informatie over de planning van je opname, wat je meebrengt, waar je je moet aanmelden en wat er bij ontslag gebeurt vind je terug in de rubriek ‘plan je opname’.

De ingreep kan ambulant gebeuren, via dagopname of tijdens een langere opname op één van onze verpleegeenheden.

Indien je opgenomen bent in het ziekenhuis, verloopt de behandeling op één van onze verpleegeenheden. Indien je niet bent opgenomen, verloopt dit via het dagziekenhuis.
Je moet nuchter zijn voor de behandeling. Je mag dus niets eten of drinken vanaf middernacht.
Voor de behandeling is het soms beter om bepaalde medicatie te stoppen. Je arts bespreekt dit met jou.
Je mag na je behandeling niet alleen naar huis. Zorg dus bij een dagopname voor vervoer naar huis en iemand die je kan ophalen op de kamer.

Op de kamer

De verpleegkundige komt op je kamer, stelt een aantal vragen om je patiëntendossier te vervolledigen en neemt je parameters (temperatuur en bloeddruk).
Ben je nog onzeker? Zeg het aan de verpleegkundige. De verpleegkundige helpt je daarbij en stelt je op je gemak.
Je krijgt een operatiehemd.
Indien je een vals gebit hebt, moet je dit uitdoen.
Door de spierontspanner die voor de behandeling werd gegeven, kan het soms gebeuren dat er wat urineverlies is tijdens een ECT-sessie. We geven je hiervoor een broekje.
Na deze voorbereidingen wacht je op de kamer tot een medewerker van het patiëntenvervoer of een zorgondersteuner jou komt halen en je naar het operatiekwartier brengt.

Operatiekwartier

De medewerker van het patiëntenvervoer of de zorgondersteuner brengt jou naar de wachtzaal van het operatiekwartier.
Als het jouw beurt is, komt de operatieverpleegkundige naar je toe. Hij/zij stelt zich voor en brengt eerst een infuus aan.
Daarna brengt de anesthesist jou naar de operatiezaal waar ook de psychiater en operatieverpleegkundige aanwezig zijn.
De psychiater stelt zich voor en vraagt kort hoe het met je gaat.
Daarna kan de procedure voor de ect behandeling starten:
- We brengen kleefelektroden op je borst aan om je hartritme te volgen.
- We dienen extra zuurstof toe.
- We brengen zachte windeltjes in je mond om je tanden te beschermen.
- We dienen een slaapmiddel en een spierontspanner toe via het infuus.
- Wanneer je slaapt wordt een korte, nauwkeurige elektrische impuls gegeven via de elektroden op het hoofd.
- Deze impuls veroorzaakt een ontlading in de hersenen. We meten de hersenactiviteit op dat moment via een EEG (Elektro-encefalogram).
Na de behandeling brengen de operatieverpleegkundige en anesthesist jou naar de ontwaakkamer. Zij geven instructies aan de verpleegkundige over de nazorg en opvolging bij het ontwaken.

Ontwaakkamer

In de ontwaakkamer kan je rustig wakker worden terwijl de verpleegkundige je bloeddruk, hartritme en bewustzijn opvolgt.
Wanneer je terug wakker bent, de parameters goed zijn en de pijn onder controle is, brengt een medewerker van het patiëntenvervoer of een zorgondersteuner je terug naar je kamer in het dagziekenhuis. Indien je opgenomen bent op één van onze verpleegafdelingen komt een verpleegkundige van de afdeling je ophalen.

Terug op de kamer

De verpleegkundige komt opnieuw langs en vraagt je hoe de behandeling verlopen is. Ze vraagt ook of je bijwerkingen hebt zoals pijn, misselijkheid,... Je krijg indien nodig gepaste medicatie.

Je kan nog even uitrusten. Als je daar klaar voor bent, kan je je opfrissen, krijg je iets te eten en neem je je ochtendmedicatie in, indien je die niet vooraf mocht innemen.

Voor je terug naar huis kan, plannen we je volgende sessie in op basis van het voorschrift van je arts. Je kan deze datum nog eens navragen aan de verpleegkundige. Je huisarts en/of doorverwijzende arts worden op de hoogte gebracht via de ontslagbrief.

Je mag de afdeling niet alleen verlaten. Je mag ook niet zelf met de auto, bromfiets of fiets rijden.

Bij een ECT-behandeling word je kort verdoofd, waarbij het risico op bijwerkingen hetzelfde is als een kleine ingreep. Omdat de verdoving slechts heel kort is, moeten we minder medicatie gebruiken. In het patiëntenboekje sommen we de mogelijke bijwerkingen van verdoving op. Je krijgt het boekje voor de start van je behandeling.

De meeste bijwerkingen van een ECT-behandeling zijn van korte duur en van voorbijgaande aard:

Verwardheid

Kort na de behandeling, bij het wakker worden, kan het zijn dat je licht verward bent en niet weet waar je bent of wat er gebeurd is. Dit verdwijnt na enige tijd.

Hoofdpijn

Hoofdpijn komt voor bij ongeveer de helft van de mensen, maar is ook van voorbijgaande aard. Dit kan bijna steeds door een gewone pijnstiller verholpen worden.

Spierpijn

Door het gebruik van een spierontspanner (soort medicatie) bij de verdoving kan je soms spierpijn ervaren (ongeveer 15% van de mensen). Ook dit is van korte duur en kan door een pijnstiller verholpen worden.

Geheugenklachten

Voor ongeveer de helft van de mensen is het moeilijker om tijdens de ECT-sessies nieuwe dingen te onthouden. Dit verdwijnt gewoonlijk na enkele dagen tot weken na stopzetting van de behandeling. Bij ongeveer één op tien van de patiënten zijn er moeilijkheden met het herinneren van bepaalde gebeurtenissen van vroeger (geheugengaten). Dit heeft doorgaans geen invloed op het dagelijks functioneren, maar kan soms wel vervelend zijn. De geheugenklachten verdwijnen. Het is een fabel dat je van een ECT-behandeling dement wordt.

Misselijkheid

Deze bijwerking kan bij bepaalde patiënten opkomen. Je bespreekt dit best met je arts. Je krijgt dan voor de verdoving medicatie tegen misselijkheid. Dit werkt over het algemeen voldoende.

Het is belangrijk dat je de bijwerkingen van de vorige ECT-sessie meldt bij opname zodat de zorgverleners er rekening mee kunnen houden en acties kunnen ondernemen.