Stereotactische behandeling van de long

Na multidisciplinair overleg (MOC) met de radiotherapeut, de oncoloog en andere geneesheren-specialisten verwijst je behandelende arts je door voor een bestralingsbehandeling.  

De radiotherapeut analyseert je gegevens en beslist over de bestralingstechniek en het aantal bestralingen. Vervolgens bespreekt de arts met jou het verloop van de behandeling en de mogelijke nevenwerkingen.

Na de consultatie legt de verpleegkundige met jou het tijdstip van de voorbereiding (simulatie) en de bestralingsreeks vast.

• Voor we starten met de radiotherapie bepalen we de exacte bestralingsplaats. Met een optimale bestralingstechniek krijgt de tumor de juiste dosis en besparen we het gezonde weefsel zoveel mogelijk. Met een 4D sim-CT lokaliseren we het doelvolume ten opzichte van de gezonde anatomie van de patiënt. We zoeken een comfortabele en reproduceerbare houding waarin we je gaan bestralen.
• Omdat de longen tijdens de ademhaling bewegen, leggen we tijdens de simulatie een blokje op de borstkas om zo de beweging van de tumor en ademhaling te registreren. Dit zorgt ervoor dat we de tumor beter kunnen opvolgen op de beelden tijdens de behandeling. 
• Het is zeer belangrijk dat je tijdens het voorbereidende onderzoek niet beweegt. Het onderzoek duurt ongeveer een halfuur en vindt plaats in een grote ruimte waar we je rechtstreeks observeren.
• De arts duidt op de beelden het bestralingsveld aan. Die velden projecteren we dan op de huid. Aan de hand van die velden zetten we markeringspuntjes op de huid. Dit gebeurt met tatoeagepuntjes. Daarnaast tekenen we met inkt referentielijnen. Het is zeer belangrijk dat deze referentielijnen goed zichtbaar blijven tijdens de volledige behandeling.
• Indien nodig zal de arts beslissen om een masker te maken dat ervoor zorgt dat een deel van het lichaam geïmmobiliseerd wordt. Het masker wordt verwarmd en daarna op je lichaam geplaatst. Door afkoeling zal de materie verharden waardoor het de vorm van je lichaam aanneemt. Het masker maken duurt ongeveer 20 minuten.

Tussen de simulatie en de eerste bestralingsbehandeling tekent je arts het doelvolume en de risico-organen op de genomen CT-beelden. Er gebeurt ook een fusie met NMR en PET-CT. Een intensiteitsgemoduleerde planning wordt gemaakt. Het doelvolume krijgt voldoende bestralingen en de risico-organen krijgen er zo weinig mogelijk. Zo willen we nevenwerkingen zoveel mogelijk vermijden. Ieder bestralingsplan is uniek aangezien het behandelende team het speciaal voor je opstelt.

• Meld je aan op het afgesproken uur in de wachtzaal van het bestralingstoestel. We installeren je opnieuw zoals tijdens de simulatie. De verpleegkundigen verlaten de ruimte voor de start van de bestralingen. Ze houden je in het oog via een camera in de aangrenzende bedieningsruimte.
• Met grote precisie richten we een groot aantal stralingsbundels naar een relatief klein doelvolume. Dit laat toe om de behandelingsreeksen korter te maken met een hogere dosis straling per behandelingssessie. De gezonde omliggende weefsels worden zoveel mogelijk gespaard. Gezonde weefsels kunnen ook reageren op de bestralingen maar verdragen die stralingen meestal goed en herstellen zich nadien.
• Tijdens het toedienen van de bestraling kunnen het toestel en/of de tafel bewegen. Dit is om vanuit verschillende richtingen te kunnen bestralen zodat het volledige doelvolume behandeld wordt. De verpleegkundigen starten het toestel van buitenaf. Het stopt automatisch wanneer de voorgeschreven dosis toegediend is.
• Het is belangrijk dat je tijdens de korte behandeling goed stil en ontspannen ligt. Adem tijdens de behandeling rustig in en uit. Tijdens de behandeling volgen we je ademhalingsfrequentie op en controleren we regelmatig je bestralingshouding. De beelden van die controles geven alleen informatie over je houding en niet over de toestand van de tumor.
• We spreiden de volledige behandeling over meerdere dagen. Bij meerdere sessies zijn er een paar dagen tussen iedere behandeling. We melden dit telkens op voorhand.

• De nevenwerkingen van de behandeling hangen af van de behandelde zone. Je behandelende arts bespreekt deze bij de start van de behandeling. 
• Na de behandeling blijft er geen straling achter in je lichaam. Er is dus geen gevaar voor je kinderen, familie en vrienden.
• De bestralingen zijn onzichtbaar, geurloos en volkomen pijnloos. Je kan het vergelijken met het maken van een röntgenfoto.

Voel je je minder goed? Heb je het gevoel dat er iets aan de hand is? Aarzel dan zeker niet om het te melden. Het team op de afdeling kan je hier zeker bij helpen.