Stereotactische bestraling van de lever

Na multidisciplinair overleg (MOC) met de radiotherapeut, de oncoloog en andere arts-specialisten verwijst je behandelende geneesheer je door voor een bestralingsbehandeling. 

De radiotherapeut analyseert je gegevens en beslist over de bestralingstechniek en het aantal bestralingen. Vervolgens bespreekt de arts met jou het verloop van de behandeling en de mogelijke nevenwerkingen.

Na de consultatie legt de verpleegkundige met jou het tijdstip van de voorbereiding (simulatie) en de bestralingsreeks vast.

• Voor we starten met de radiotherapie bepalen we de exacte bestralingsplaats. 
  Met een optimale bestralingstechniek krijgt de tumor de juiste dosis en besparen we het gezonde weefsel zoveel mogelijk. Met een 4D sim-CT lokaliseren we het  doelvolume ten opzichte van de gezonde anatomie van de patiënt. We zoeken een comfortabele en reproduceerbare houding waarin we je dagelijks gaan bestralen.
• Omdat de lever tijdens de ademhaling beweegt, leggen we tijdens de simulatie een blokje op de borstkas om zo de ademhaling te registreren. We plaatsen ook een compressieboog op de buik. Deze plaat zorgt ervoor dat de verplaatsing van organen door buikademhaling zo klein mogelijk is. 
• Tijdens een 4D sim-CT dienen we een contraststof toe. Dit zorgt ervoor dat de tumor beter zichtbaar wordt op de beelden. 
• Het is zeer belangrijk dat je tijdens het voorbereidende onderzoek niet beweegt. We nemen 11 opnames op verschillende momenten in de ademhalingscyclus. Het onderzoek duurt ongeveer een halfuur en vindt plaats in een grote ruimte waar we je rechtstreeks observeren.
• De arts duidt op de beelden het bestralingsveld aan. Die velden projecteren we dan op de huid. Aan de hand van die velden zetten we markeringspuntjes op de huid. Dit gebeurt met tatoeagepuntjes. Daarnaast tekenen we met inkt referentielijnen. Het is zeer belangrijk dat deze referentielijnen goed zichtbaar blijven tijdens de volledige behandeling.

Tussen de simulatie en de eerste bestralingsbehandeling tekent je arts het doelvolume en de risico-organen in op de genomen CT-beelden. Er gebeurt ook een fusie met NMR en PET-CT. Een intensiteitsgemoduleerde planning wordt gemaakt. Het doelvolume krijgt voldoende bestralingen en de risico-organen krijgen er zo weinig mogelijk. Zo willen we nevenwerkingen zoveel mogelijk vermijden.

Ieder bestralingsplan is uniek aangezien het behandelende team het speciaal voor je opstelt.  

• De eerste bestralingssessie start meestal 10 dagen na de simulatie. Meld je aan op het afgesproken uur in de wachtzaal van het bestralingstoestel. Na het omkleden begeleiden we je naar de bestralingsruimte waar we je op dezelfde manier installeren als tijdens de simulatie. De verpleegkundigen verlaten de ruimte voor de start van de bestralingen. Ze houden je in het oog via een camera in de aangrenzende bedieningsruimte.
• Tijdens het toedienen van de bestraling kunnen het toestel en/of de tafel bewegen. Dit is om vanuit verschillende richtingen te kunnen bestralen zodat het volledige doelvolume behandeld wordt. De verpleegkundigen starten het toestel van buitenaf. Het stopt automatisch wanneer de voorgeschreven dosis toegediend is.
• Het is belangrijk dat je tijdens de korte behandeling goed stil en ontspannen ligt. Adem tijdens de behandeling rustig in en uit. 
• Tijdens de behandeling controleren we regelmatig je bestralingshouding om een correcte houding te garanderen. De beelden van die controles geven alleen informatie over je houding en niet over de toestand van de tumor.

• Met grote precisie richten we een groot aantal stralingsbundels naar een relatief klein doelvolume. Dit laat toe om de behandelingsreeksen korter te maken met een hogere dosis straling per behandelingssessie. De gezonde omliggende weefsels worden zoveel mogelijk gespaard. Gezonde weefsels kunnen ook reageren op de bestralingen maar verdragen die stralingen meestal goed en herstellen zich nadien. 

• Bij meerdere behandelingssessies liggen er één of meerdere dagen tussen iedere sessie. We melden dit telkens op voorhand.

• De nevenwerkingen van de behandeling hangen af van de behandelde zone. Je behandelende arts bespreekt deze bij de start van de behandeling. 
• Na de behandeling blijft er geen straling achter in je lichaam. Er is dus geen gevaar voor je kinderen, familie en vrienden.
• De bestralingen zijn onzichtbaar, geurloos en volkomen pijnloos. Je kan het vergelijken met het maken van een röntgenfoto.

Voel je je minder goed? Heb je het gevoel dat er iets aan de hand is? Aarzel dan zeker niet om het te melden. Het team op de afdeling kan je hier zeker bij helpen.